Waarderen kun je leren.

Toen wij 100 artsen in een groot ziekenhuis vroegen: “Wat verwacht u het meest van uw leidinggevenden?”, kwam er een prachtige lijst met de meest uiteenlopende wensen te voorschijn. Maar met afstand op nummer 1 stond: Meer waardering.

Eén van de redenen waarom zo veel leraren in het onderwijs aan burn-out symptomen lijden is dat zij een cultuur van waardering missen. Eén van de sterkste sociale ressources om meer veerkracht te ontwikkelen is deel zijn van een waarderend gezin of werken in een omgeving van waardering.

Wat maakt waardering zo bijzonder en waarom heeft waardering zo’n enorm versterkende kracht?

Ten eerste is waardering een bevestiging van mijn eigenwaarde. Ik waardeer jou: ik bevestig jouw waarde. Het is veel minder makkelijk om jezelf waardering toe te spreken dan wanneer iemand anders dit doet, die het ook daadwerkelijk meent.

Verder heeft waardering een enorm positieve invloed op onze hersenen. Op het moment dat ik gewaardeerd word, gaan in mijn hersenen alle filters open en kan ik met aandacht luisteren naar degene die mij wat vertelt. Op het moment dat in een organisatie mensen elkaar graag en regelmatig waarderen, voelen mensen zich thuis, loopt de communicatie veel gemakkelijker en groeit de veerkracht van alle medewerkers.

5 tips voor meer waardering

Hier enkele tips hoe je in je gezin, je team, je school, je organisatie of je bedrijf proactief een cultuur van veerkracht kunt opbouwen:

1. Start met jezelf. Begin met een klein dagboek: schrijf elke dag 3 dingen op waarvoor je dankbaar bent en 2 dingen die je aan jezelf waardeert. Wie zichzelf waardeert en respecteert gaat vanzelf ook anderen meer waarderen.

2. Ontwikkel de waardering-hobby. Als je waardering wilt leren is het zinvol om het zo vaak en regelmatig te doen dat het een soort tweede natuur wordt. Oefening baart kunst. Stel je zelf ten doel om minimaal 3 keer per dag iemand te waarderen. Dat kan een collega zijn, een broer of zus, je partner, je ouders, je klanten of mensen die je overdag ontmoet.

3. Schrijf kaarten. Toen President George Bush (sr) in 2018 overleed, waren de speeches op zijn begrafenis van diepe betekenis en affectie voor deze bijzondere man. Hij stond bekend als iemand die gemiddeld 10 kaarten per dag schreef aan de meest uiteenlopende mensen. En elke kaart (met de hand geschreven) was een zeer persoonlijke waardering. Maak het tot jouw gewoonte om minstens 1 keer per week een mooie kaart te schrijven voor iemand die je waardeert.

4. Dankjewel. Een makkelijke manier om het waarderen te leren is een levensstijl van dankbaarheid te ontwikkelen. Elke keer als je jouw dankbaarheid tot uitdrukking brengt, krijg je een shot oxytocine. Dat is het bekende “hug-hormoon” dat zich ontwikkelt als je iemand een “hug“ geeft, een hond of kat aait, maar ook door uitgesproken dankbaarheid. Oxytocine zorgt voor een betere slaap, een positieve instelling, repareert zelfs je bloedvaten en zorgt voor een gezonder leven. Dankbare mensen leven niet voor niets 7 jaar langer dan ondankbare mensen. En wie dankbaarheid als levensstijl ontwikkelt gaat automatisch meer bij de ander zien wat te waarderen valt.

5. Gebruik alle 5 talen van waardering. In zijn boek De 5 talen van de liefde beschrijft Gary Chapman hoe elk mens zijn/haar eigen taal heeft van waardering geven en ontvangen. Waarderen door: tijd met jou doorbrengen, lichamelijk contact, iets voor jou doen, cadeautjes geven en complimenten geven. Iedereen heeft zo zijn eigen liefdestaal. Dus leer ze allemaal, dan kun je de meest verschillende mensen zodanig waarderen dat het bij hen aankomt.

Waardering

In ons boek ‘Waardering’, vind je een uitgebreid overzicht hoe je direct kunt beginnen met waarderen en ook een cultuur van waardering kunt bouwen in jouw eigen omgeving. Het is een heerlijk boek om te lezen en bevat veel voorbeelden en praktische tips om het waarderen te oefenen. Zeker ook een prachtig boekje om als team of gezin samen te lezen en er dan samen mee aan de slag te gaan.

Succes met waardering!  – Paul Ch. Donders