Kortgeleden zat ik (Paul Donders) samen met François aan tafel. Hij is de rector van één van de beste middelbare scholen van Zuid-Afrika. Wij zaten die dag samen na te denken over hoe we een positieve bijdrage kunnen leveren aan het welzijn van de leraren van dit prachtige land. Hij vertelde dat ze een onderzoek hadden gedaan onder honderden leraren, verspreid over het hele land, naar hun voornaamste behoeften. Op plek 1 stond overduidelijk: ‘gewaardeerd worden!’ Op plek 2: ‘deel uitmaken van een waarderende gemeenschap.’

Dit was geen verrassende uitkomst. Bovendien, deze behoeften gelden net zo goed voor leraren in Europa. Ook het antwoord op de vraag: Hoe ervaren leraren waardering in het alledaagse leven? was geen verrassing. Leraren ervaren zeer weinig waardering van hun leerlingen/studenten, de ouders, de collega’s, de leidinggevenden. Anders gezegd, wat ze het meest nodig hebben, ontvangen ze niet of nauwelijks. Niet zo gek dat, vergeleken met andere beroepen, de meeste burn-outs voorkomen bij leraren.

Dus, als je een innerlijke motor hebt die op waardering loopt en je krijgt daar zo weinig van, dan raak je inderdaad snel uitgeput. Op dat moment heb je drie keuzes:

  1. Je gaat met een groot gevoel van verantwoordelijkheid toch door, en brandt alles op, totdat je een burn-out te pakken hebt.
  2. Je neemt de hele zaak met een korrel zout en gaat cruisen op een lagere snelheid. In de trant van: ‘Laat die jonge leraren maar hun best doen, die hebben nog de energie en de drive.’
  3. Je bent zo uitermate begaafd als leraar dat je geen waardering van buitenaf nodig hebt, omdat je jezelf al voldoende waardeert, waardoor je dit vak tot je honderdste prima gaat volhouden.

Weinig keus dus. Bovendien, vergeet niet dat dit een enorme impact heeft op onze kids. Immers, als vrijwel al onze scholen–de plaatsen waar onze jongeren gevormd worden–een ernstig te- kort tonen ten aanzien van een cultuur van waardering, dan heeft dit uiteraard ook een negatieve invloed op onze jongeren, en hun kijk op waardering.

Dit is de eerste blog uit een nieuwe serie: Waardering. Wordt vervolgd. 

– Paul Donders