De impact van macht

Welkom in deze tweede blog uit onze serie over macht 4.0. In de eerste blog hebben we een definitie van Romano Guardini genomen:

“Macht is de bevoegdheid , de mogelijkheid en de wil om een beslissing te nemen”.

Als we dit als basis nemen heeft dat verschillende filosofische en ethische gevolgen.

  1. Macht is universeel en we gebruiken het allemaal voortdurend
  2. Macht is neutraal
  3. Macht maakt verantwoordelijk
  4. Macht geeft ons een kick
  5. Macht kan mij corrumperen
  6. Macht heeft evenwicht nodig
  7. Macht kun je leren

In blog 1 zagen we het eerste element. In deze blog vind je element 2, 3 en 4.

2. Macht is neutraal

Macht is niet goed of slecht. Het is totaal neutraal. Ik kan macht gebruiken om lief te hebben, te genezen, te creëren, te zorgen en te voorzien. Ik kan macht ook gebruiken om te haten, te kwetsen, te vernietigen, egoïstisch te zijn en te stelen. Het is niet de macht die mijn daden ethisch goed of fout maakt: het is mijn hart, mijn wil die bepaalt of het resultaat van mijn omgang met macht constructief of destructief zal zijn.

Zolang je gelooft dat macht op zich de wortel van het kwaad is, zul je altijd het verkeerde bestrijden. Sommige mensen willen geen macht hebben, omdat ze geloven dat de macht hen zal corrumperen. Wat gebeurt er in die situatie: mensen wijzen macht af, maar blijven de hele dag beslissingen nemen en oefenen toch macht uit. Maar ze voelen zich minder verantwoordelijk voor hun daden, omdat ze geloven dat ze slechts “hun ding doen”. Tegelijkertijd laten ze een deel van de macht aan anderen over. En dan kunnen ze die mensen veroordelen voor misbruik van hun macht. Maar ze vergeten totaal dat ze die mensen in de eerste plaats de macht hebben gegeven.

Dus het niet accepteren van de macht die je hebt, ontslaat je niet van de verantwoordelijkheid om deze macht toch te gebruiken.

3. Het gebruik van macht maakt je persoonlijk verantwoordelijk

Wanneer de definitie de wil om een beslissing te nemen omvat, en we geloven in het concept van de vrije wil, ook al weten we dat de vrijheid beperkt is: dan maakt het gebruik van macht de persoon die het gebruikt verantwoordelijk. Heiko Ernst, de uitgever van “psychologie vandaag” in Duitsland zegt het als volgt: “Steeds meer mensen proberen zich te verschuilen achter de verantwoordelijkheid van hun ouders, grootouders, leraren of leiders op het werk, om hen verantwoordelijk te maken voor al het onheil dat ze in hun eigen leven aanrichten. Dit is een favoriete vluchtroute geworden voor de moderne mens. Maar als je niet de credits neemt voor je slechte gedrag, kun je ook niet de credits nemen voor je goede gedrag. En dan reduceer je het zelf tot een zinloos bestaan, gedreven door toeval en de grotere stroom van het leven”.

Sommige mensen proberen deze persoonlijke verantwoordelijkheid te ontlopen door zich te verschuilen achter het team waar ze deel van uitmaken. Als het team een beslissing neemt die niet zo goed uitpakt, kan ik altijd zeggen: “Het was niet mijn beslissing, het was de beslissing van het team”. Die houding is een van de hoogste niveaus van lafheid, omdat ik anderen verantwoordelijk maak voor een beslissing die ik ook met hen nam.

Er is dus geen excuus en geen ontsnapping voor mijn daden en mijn beslissingen. Maar er is zoiets als genade en vergeving: jij en ik, wij zullen beslissingen nemen om de verkeerde redenen. En die hebben allemaal gevolgen. Maar het leven kan alleen werken als we leren onszelf te vergeven en bereid zijn vergeving te vragen aan degenen die we kwetsen. Die realiteit geeft me veel hoop dat ik vergeving kan blijven ontvangen voor alle fouten die ik zal maken. Zo kan ik leven met het begrip verantwoordelijkheid, en tegelijkertijd genieten van mijn leven tot het einde der dagen.

4. Macht geeft ons een kick!

Denk aan dat kleine meisje dat schreeuwt en haar ijsje krijgt. Dat meisje voelt de kick van de macht die ze gebruikt. De kick die verbonden is met het gebruik van alle macht (klein en groot) is de normale energie-gevende emotie die gepaard gaat met elke daad van macht. Het vertelt ons “ik leef”, “ik kan een beslissing nemen en ik kan dingen gedaan krijgen”, ik kan creëren”, “ik ben een uniek persoon die beslissingen kan nemen en richting kan geven”. Kortom, de kick vertelt me: “Ik leef!”

Daniel Pink onderzocht hoe mensen intrinsiek en duurzaam gemotiveerd kunnen raken. Dat betekent: gemotiveerd worden vanuit jezelf en continu gemotiveerd te zijn. Zijn onderzoek laat 3 benodigde elementen zien:

  1. Autonomie: Ik kan mijn eigen beslissingen nemen
  2. Meesterschap: Ik groei in mijn unieke talenten
  3. Betekenis: Ik kan op een positieve manier bijdragen aan iets groters als mezelf

Dus, de kick die elke daad van kracht met zich meebrengt, is eigenlijk een diepe impact op mijn eigen intrinsieke motivatie. De kick is een geschenk. De kick is niet het probleem. De uitdaging om niet verslaafd te raken aan de kick kan een probleem worden.

Wat geeft jou op je werk de kick en de energie om met motivatie aan de slag te gaan? Ieder persoon is een uniek design. En door macht te gebruiken om meer van die dingen te doen die bij jouw design passen, ga je automatisch groeien in de competentie met jouw macht om te gaan.

Elke twee weken publiceren we een nieuwe blog in deze serie.

Wil je direct op de hoogte blijven van elke inspiratie die we dit jaar gaan uitbrengen rondom het thema “macht en leiding geven”, klik dan hier, laat je mailadres achter en wij als xpand Nederland gaan je dan elke twee maanden een leiderschap inspiratie sturen met actuele thema’s, boekbesprekingen en links naar interessante tools op het gebied van leiderschap.

Hartelijke groet,

Paul Donders

2023-05-11T11:32:01+02:00
Go to Top